تعریف بازاریابی چیست: آشنایی با انواع رایج آن که در کسب‌و‌کارها بکار می‌رود

بازاریابی مفهوم تقریباً پیچیده‌ای است که اصول، استراتژی‌ها و تاکتیک‌های انبوه و متنوعی را در بر می‌گیرد. در نتیجه، به دست آوردن فهم صحیحی از روش عملکرد آن می‌تواند شغل دشواری باشد. در واقع، چیرگی بر بازاریابی و اصول آن معمولاً به سال‌ها تجربه و سعی پیوسته در حوزه‌های مختلف، از جمله تنظیم استراتژی، نویسندگی یا تجزیه و تحلیل داده‌ها احتیاج دارد. در عین حال، روند رسیدن به کامیابی همش با آموختن اصول اساسی هر فعالیتی پیش درآمد می‌شود و اگر به دنبال یادگیری مفهوم بازاریابی هستید، باید با کمال سربلندی به شما اعلام کنیم که به جای مناسبی آمده‌اید.

ما در این مطلب مروری خواهیم داشت بر هر چیزی که در پروسه بازاریابی به کارتان خواهد آمد. در واقع، می‌توانید این مطلب را به عنوان کلاس مقدماتی آموزش بازاریابی در عقیده بگیرید. به‌علاوه، تلاش کرده‌ایم لغایت مفاهیم گوناگون را به ساده‌ترین زبان شدنی ذکر کنیم و لذا مفاهیم پیچیده را به اطلاعات قابل هضم تبدیل کرده‌ایم.

اما پیش از هر چیزی باید با مفهوم بازاریابی آشنا شویم و به این سؤال مهم پاسخ بدهیم که «بازاریابی چیست؟»

بیشتر بخوانید:  افزایش فروش آنلاین با 20 تدبیر فوق‌العاده اثربخش

بازاریابی چیست؟

به زبان ساده، به اعمالی که مایه اتمام فعالیتی از سوی مشتری می‌شوند که برای کسب‌وکار سودمند است بازاریابی گفته می‌شود. بازاریابی کل استراتژی‌ها و تاکتیک‌هایی را در بر می‌گیرد که شرکت‌های گوناگون با بهره برداری از آن‌ها در جهت پیدا کردن جایگاهی برای محصولات و خدمات خویش در بازار و ترغیب بیننده هدف به خرید تلاش می‌کنند.

بازاریابی چیست؟

ترکیب بازاریابی و چهار «P» بازاریابی

یکی از شناخته‌شده‌ترین عبارات بازاریابی، مفهومی با نام «Marketing Mix» است که به عباراتی مانند «آمیزه بازاریابی» یا «آمیخته بازاریابی»، «ترکیب عناصر بازاریابی» و «ترکیب بازاریابی» برگردان شده است. این مفهوم در دنیای بازاریابی بیشتر با عنوان «چهار P» سرشناس است؛ چرا که نام انگلیسی هر یک از چهار مؤلفه برپایی دهنده ترکیب بازاریابی با حرف P آغاز می‌شود. ترکیب بازاریابی از ماضی آمیزه‌ای بوده است از محصول (Product)، بها (Price)، گسترش (Promotion) و فضا عرضه و پخش (Place). اساساً بازاریابی حول محور این چهار مؤلفه سپریدن می‌شود. در واقع، تاکتیک‌ها و کانال‌های بازاریابی همواره در حال تغییر و دگرگونی هستند، اما این مؤلفه‌ها اصولی هستند که هرگز تغییر نمی‌کنند و تمامی اقدامات بازاریابی با محوریت آن‌ها سپریدن می‌شود.

البته مدل‌های دیگری (از جمله مدل هفت P) هم هستی دارد، ولی همین چهار باره برای فهم شیوه کارکرد بازاریابی کفایت خواهد کرد. 

حال نگاهی می‌اندازیم به تک تک این مؤلفه‌های کلیدی بازاریابی:

محصول

این همان چیزی است که کسب‌وکار به پیگیری فروش آن است. فرآورده می‌تواند یک کالای فیزیکی باشد، یا یک سرویس (مانند مشاوره، حق اشتراک یا هر چیز مانند دیگر). برای بازاریابی هر محصول، موارد زیر باید دقیقاً مشخص شود:

- چند نوع مختلف از محصول باید به فروش برسد؟ به عنوان مثال، یک شرکت خودروساز باید برای گروه‌های مختلف خودروهایی که می‌خواهد تولید کند برنامه ریزی داشته باشد.

- هر فرآورده باید چطور بسته بندی یا ارائه شود؟ مثلاً فروشنده کف‌پوش اتومبیل باید برای شیوه ارائه تولیدات خود تصمیم بگیرد که آیا باید در جعبه، کیف یا چیز دیگری به مشتری تحویل شوند.

- چه خدماتی برای هر محصول ارائه خواهد شد؟ مواردی مثل ضمانت محصول، روند مرجوع کردن آن و موارد مثل باید مشخص شود.

علاوه بر این‌ها، بازاریابی می‌تواند به طراحی محصول و ویژگی‌هایی که باید داشته باشد نیز ورود کند. در واقع، بهترین عملکرد در بازاریابی در هنگامی رقم می‌خورد که گروه‌های بازاریابی با گروه‌های تولید مشارکت می‌کنند.

قیمت

طبیعتاً چیزی که در اینجا موضوعیت دارد، خرج خرید یا به کارگیری محصول است. در عین حال، بها و مسائل مرتبط با آن برخلاف ظاهرشان موضوعات نسبتاً پیچیده‌ای هستند. از دسته موارد قابل ملاحظه در جستار قیمت محصول عبارت‌اند از:

- چه قیمتی می‌تواند برای محصول باره نظر بخردانه باشد؟ تعیین قیمت‌های عادلانه و منطقی با توجه به هزینه‌های فرآوری و هزینه‌ای که ملت آماده به پرداخت آن هستند نیازمند آنالیز بازار و پژوهش رقابتی ریزبین خواهد بود.

- زمان‌بندی و سبک و سیاق اجرایی تخفیفات باید به چه ترتیبی باشد؟ در چه بازه‌های زمانی از سال یا بر اساس چه سیاست‌های تشویقی، مشتری مشمول دریافت تخفیف می‌شود؟ آیا تخفیف به صورت درصدی یا یک رقم تغییر ناپذیر اعمال خواهد شد؟

- آیا ارائه گزینه‌های گوناگون برای پرداخت خرج بخردانه است؟ به عنوان مثال، کمپانی فروشنده اتومبیل می‌تواند به جای اخذ همه مبلغ در همان ابتدا، گزینه‌هایی همانند لیزینگ یا پرداخت قسطی را در پسندیدن مشتری قرار بدهد.

بازاریابی چیست؟

ترویج

اگر یک محصول عرضه شود، اما کسی از وجود آن خبر نداشته باشد؛ از ویژگی‌ها و مزایای آن اطلاع نداشته باشد یا به آن علاقه‌ای نداشته باشد و در نتیجه به فروش نرسد، هستی یا عدم وجودش چه توفیری خواهد داشت؟ بنابراین، بعد از عرضه هر محصول (یا حتی قبل از آن)، آن محصول باید گسترش و تبلیغ شود الی مردم از وجود و منافع آن اطلاع پیدا کنند. در این راستا، مواردی مثل مؤلفه‌های زیر باید مد نظر پیمان دیتا شود:

- از کدام کانال‌ها برای ترویج و تبلیغ محصول کاربرد خواهد شد؟ این کانال‌ها می‌توانند آنلاین (مثلاً شبکه‌های اجتماعی) یا آفلاین (مثل بیلبورد) باشند. ‌ترویج و تبلیغ مورد عقیده در کدام مکان‌ها انجام می‌شود؟ در فضای مجازی یا حقیقی؟ در فروشگاه‌ها؟ در مراسم‌ها و رویدادهای مختلف؟

- از چه پیام و متنی باید کاربرد کرد؟ چه متن و لحنی به بهترین شکل ممکن می‌تواند ماهیت و منافع محصول باره نظر را برای بیننده بارز کرده و وی را به خرید ترغیب کند؟

مکان

مکان با «توزیع» فرآورده در پیوستگی است. هدف در اینجا در دسترس پیمان دادن محصول در محیط‌ و زمانی است که مشتری خواهان آن است. به‌عبارت‌دیگر، فرآورده مناسب باید در مکان و موعد مناسب در دسترس مشتری قرار داشته باشد الی بتواند آن را پیدا و خریداری کند. در این راستا باید به سؤالات زیر پذیرش بدهید:

- محصول از چه روش و از کجا پخش خواهد شد؟ مثلاً از راه اینترنت یا به صورت آفلاین؟

- فرآورده باره عقیده دقیقاً در کدام مناطق و نواحی پخش می‌شود؟ به عنوان مثال، اگر فروشنده لباس‌های پشمی هستید، مناطقی همانند نواحی جنوبی کشور نمی‌تواند مکان مناسبی برای پخش محصول شما باشد.

انواع بازاریابی

بازاریابی را می‌توان با پروا به شاخص‌های مختلف به انواع متفاوتی تقسیم بندی کرد؛ به عنوان نمونه، بازاریابی سنتی و امروزین یا بازاریابی آنلاین و آفلاین. در این دسته به برخی از مهم‌ترین گونه ها بازاریابی اشاره می‌کنیم.

بازاریابی B2B و بازاریابی B2C

منظور از بازاریابی B2B (بنگاه به بنگاه، تجارت با تجارت، بیزنس با بیزنس، شرکت با شرکت یا صنعتی) بازاریابی محصولات شرکت برای فروش به شرکت‌های سایر است. از طرف دیگر، قصد بازاریابی B2C (تجارت با مصرف کننده یا بازاریابی مصرفی) مصرف کننده معمولی است. اگرچه این دو نوع بازاریابی از جهات بسیاری با هم همانندگی دارند، اما کمینه از چهار جهت متفاوت هستند:

1. تصمیم گیرنده: در بازاریابی B2C هر یک از کسان خانواده می‌تواند یک مشتری باشد و برای خودش تصمیم بگیرد؛ ولی در بازاریابی B2B باید سلسله مراتب در نظر گرفته شود.

2. فرآیند، انگیزه و سررسید لازم برای تصمیم‌گیری: تصمیم‌گیری در بازاریابی B2C می‌تواند احساسی یا بر مبنای یک تصمیم یا هوس آنی باشد؛ اما در مورد B2B تصمیمات بر بر اساس یک روال مشخص و با برنامه ریزی ریزبین گرفته می‌شود.

بازاریابی آفلاین و بازاریابی آنلاین

با پروا به استفاده از اینترنت یا عدم به کارگیری آن، می‌توان بازاریابی را به دو نوع آنلاین (با استفاده از اینترنت) و آفلاین (بدون استفاده از اینترنت) دسته بندی کرد. در اینجا مروری خواهیم داشت بر انواع هر یک از این دو مدل بازاریابی: 

انواع بازاریابی آنلاین

امروزه رشد روزافزون اینترنت و گسترش بازاریابی آنلاین بسیاری از روش‌های سنتی بازاریابی را منسوخ یا به‌روز کرده و ارتقا دیتا است. 9 باره ذیل متداول‌ترین انواع بازاریابی آنلاین هستند که در کسب‌وکارهای گوناگون می‌توان از آن‌ها استفاده و بهره برداری کرد:

مقاله مرتبط: 7 راهبرد کارآمد در بازاریابی دیجیتال که باید بدانید

بازاریابی چیست؟

1. بازاریابی محتوایی

هر سال بازار بازاریابی محتوایی نسبت به سال گذشته داغ‌تر می‌شود که البته این بی‌دلیل نیست: ملت بیشتر از آنکه به پیگیری آن باشند که چیزی به آن‌ها بفروشید یا با تبلیغات گاه و بیگاهتان مزاحم کارشان شوید، رغبت دارند که به آن‌ها کمک کنید و اطلاعات بیشتر، متناسب‌تر و باکیفیت‌تری را در اختیارشان پیمان بدهید.

هدف اصلی بازاریابی محتوایی فرآوری محتوایی است که به مخاطب و حل مشکلات وی کمک می‌کند. از این روش چند منظور مهم محقق می‌شود؛ به‌این‌ترتیب که به‌تدریج جامعه‌ای از مخاطبان متناسب برای کسب‌وکار شکل می‌گیرد و اعتبار کسب‌وکار و در پایان مقدار فروش آن افزایش پیدا می‌کند.

«محتوا»ی بازاریابی محتوایی می‌تواند هر چیزی باشد؛ از وبلاگ نویسی و انتشار محتوای متنی در وب‌سایت گرفته تا ایمیل، شبکه‌های اجتماعی، ویدئو، کتاب‌های الکترونیکی یا هر محتوای دیجیتال دیگری که بتوان از آن با اهداف بازاریابی استفاده کرد. آیتم‌های چاپی همانند بروشورها یا مجلات را نیز می‌توان به عنوان نوع سنتی بازاریابی محتوایی قلمداد کرد.

2. بازاریابی ایمیلی

شاید انگار کنید که ایمیل منسوخ شده و به تاریخ ادامه است، اما آمار و ارقام چیز دیگری را نشان می‌دهد. در واقع، آمارهای گوناگون حاکی متعلق به است که میزان مراجعت سرمایه (ROI) بازاریابی ایمیلی (یا ایمیل مارکتینگ) چیزی بین 3800 تا 4200 درصد متغیر است؛ به این معنی که در ازای هر ریالی که خرج می‌کنید، 38 تا 42 ریال درآمد خواهید داشت.

مقاله مرتبط: چطور با کمک بازاریابی ایمیلی برند خویش را مطرح کنیم؟

3. بازاریابی شبکه‌های اجتماعی

انسان به عنوان یک موجود اجتماعی با حضور در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی کوشش می‌کند تا پاسخگوی نیازهای اجتماعی خویش باشد. با بهره برداری از این دربایستن و علاقه می‌توانید اخطار ملت نسبت به برند خویش را تقویت کنید، یک اجتماع پرکار و علاقه‌مند از مشتریان خفته و بالفعل ساختن بدهید و محتوا و محصولات خود را در مساوی افراد جدیدی پیمان بدهید.

مقاله مرتبط: 10 برتری بازاریابی شبکه‌های اجتماعی برای کسب و کار شما

بازاریابی چیست؟

4. تبلیغات آنلاین و کلیکی

تبلیغات کلیکی (PPC) همان تبلیغاتی هستند که در بالای نتایج جستجو تماشا می‌کنید. برتری این نوع از تبلیغات و اکثر تبلیغات اینترنتی مثل این است که هدفمند هستند و به‌علاوه، آمارگرفتن دقیقی از چگونگی کلیک‌ها و کلیک کنندگان را در گزین کردن تبلیغ‌کننده پیمان می‌دهند که می‌توانید متعلق به برای پیشبرد بهتر اهداف بازاریابی خود کمک بگیرید.

بازاریابی چیست؟

5. سئو یا بهینه سازی برای موتورهای جستجو

یکی از مؤثرترین روش‌های بازاریابی و جذب ترافیک، سئو (SEO) یا بهینه سازی برای موتورهای جستجو است. در طول پروسه بهینه سازی، با سازمان‌دهی محتوا و انجام سایر اقدامات پیوسته با سئوی کلاه‌سفید (به معنی استفاده از راهکارهای استاندارد و تخطی نکردن از اصول) مخاطب متناسبی را جذب می‌کنید که به موضوعات وب‌سایت شما و تولیدات شرکتتان علاقه‌مند است و در نتیجه، بردباری تبدیل شدن وی به مشتری بالفعل بیشتر است.

6. روابط عمومی

حتی در روزگاری که کانال‌ها و تاکتیک‌های نوین و پر زرق و برقی در دسترس کسب‌وکارها و مردم قرار دارد، هنوز هم شکل دادن به رابطه‌ها به سبک و سیاق قدیم برای بازاریابی کارآمد ضروری است. از راه روابط عمومی یا PR در جهت مدیریت رابطه‌ها کوشش می‌کنیم الی تصور مردم نسبت به برند ما همواره مثبت باقی بماند.

7. اینفلوئنسر مارکتینگ

کمک گرفتن از افراد تأثیرگذار یا «اینفلوئنسر» در حوزه‌های مختلف یگانه از روش‌های مؤثر برای بازاریابی و تبلیغات است. در شیوه اینفلوئنسر مارکتینگ با تکیه بر شهرت یک شخص شناخته شده یا تأثیرگذار و علاقه‌مندان و تعقیب کنندگان وی می‌توانید ملت را نسبت به خرید فرآورده خویش متقاعد کنید.

بازاریابی چیست؟

8. بازاریابی مشارکتی

بازاریابی مشارکتی (Affiliate Marketing) که با عناوین «بازاریابی پورسانتی»، «سیستم همکاری در فروش» و «بازاریابی رابطه‌ای» نیز شناخته می‌شود، به زبان ساده به معنای کمک گرفتن از سایرین در فروش و پرداخت درصدی از فروش به عنوان حق‌الزحمه یا پورسانت به آن‌هاست. 

9. بازاریابی ویروسی

منظور از بازاریابی ویروسی، به کارگیری یک آیتم محتوایی (متن، تصویر یا ویدئو) تأثیرگذار در راستای اهداف بازاریابی است. این درونمایه باید به قدری جالب یا عجیب و به طور کلی تأثیرگذار باشد که کاربران اینترنت نتوانند در مساوی به اشتراک گذاشتن آن با سایرین پایداری کنند. 

انواع بازاریابی آفلاین

امروزه کمک دریافت از اینترنت در بازاریابی نه‌تنها ممکن و مفید است، بلکه اینترنت چنان با حیات ما درآمیخته است که به کارگیری گونه ها بازاریابی آنلاین به یک بایستگی تبدیل شده است. در عین حال، بسیاری از روش‌های آفلاین یا سنتی هنوز به تاریخ نپیوسته‌اند و استفاده از آن‌ها خالی لطف نخواهد بود. در اینجا به چند باره از رایج‌ترین روش‌های بازاریابی آفلاین اشاره می‌کنیم:

• تبلیغات رادیویی، تلویزیونی یا تبلیغ در نشریات

• بازاریابی دهان به دهان: به‌این‌ترتیب که یک مشتری تجربه مثبت خویش را به مشتری سایر انتقال می‌دهد، آن شخص مشتری شما می‌شود و او هم تجربه مثبت خود را به فرد دیگری انتقال می‌دهد و این رشته ادامه پیدا می‌کند. لازم به بیان است که امروزه معمولاً اغلب از اینترنت و ابزارهای مرتبط با آن برای انتقال این تجربه‌ها کاربرد می‌شود.

• علائم، تابلوها و تبلیغات محیطی

• ارائه رایگان محصولات یا پاداش‌های جانبی

• سرمایه گذار شدن در رویدادهای بشردوستانه، ورزشی و موارد مشابه

• فلایرها و تراکت‌های تبلیغاتی

• حضور در نمایشگاه‌های محلی و تجاری

 برای دریافت مشاوره رایگان با دیجیتال مارکتینگ آوش تک در ارتباط باشید.

بازاریابی درون‌گرا و بازاریابی برونگرا

انواع گوناگون بازاریابی را می‌توان در احد از دو گروه «بازاریابی درون‌گرا» و «بازاریابی برونگرا» گنجاند. بازاریابی برونگرا (Outbound marketing) هنگامی رخداد می‌افتد که بازاریاب به سراغ مشتری خفته می‌رود. از دسته تاکتیک‌های بازاریابی برونگرا می‌توان به تبلیغ در موتورهای جستجو یا وب‌سایت‌ها، پیام‌های تجارت تلویزیونی و به کارگیری بازاریابی ایمیلی اشاره کرد. از طرف دیگر، در بازاریابی درون‌گرا (Inbound marketing) که با عناوین «بازاریابی ربایشی» و «بازاریابی کششی» نیز شناخته می‌شود، به جای آنکه ما به سراغ مشتری برویم به او کمک می‌کنیم تا ما را پیدا کند. بازاریابی محتوایی و سئو از جمله مهم‌ترین تاکتیک‌های بازاریابی درون‌گرا محسوب می‌شوند.